Biden’in Türkiye açıklaması ve tepkiler
ABD'de 3 Kasım'da yapılacak genel seçimlerde Demokrat Parti'nin başkan adayı olan Joe Biden'ın 19 Ocak'ta New York Times (NYT) yayın kuruluna verdiği söyleşide söylediği sözler Türkiye'de gündem oldu.
Demokrat Parti'nin başkan adayı Joe Biden, söz konusu söyleşide, "Erdoğan bir otokrattır, yapmamız gerektiğini düşündüğüm şey, ona karşı çok farklı bir yaklaşım benimsemek ve muhalif liderleri desteklediğimizi açıkça ortaya koymak" ifadesini kullandı. Muhalefete desteğini açıkça belirten Biden, "Erdoğan'ı mağlup edin. Darbeyle değil, seçim süreciyle" dedi.
Hükümete yakın çok sayıda medya kuruluşunun bugün gündeme getirdiği 19 Ocak 2020 tarihli söyleşide Biden, Pulitzer ödüllü editör Kathleen Kingsbury'nin "Erdoğan'ın tavrı göz önüne alındığında, Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye'de hâlâ nükleer silah bulundurmasından rahatsızlık duyuyor musunuz?" sorusuna şöyle yanıt veriyor:
"Cevap, rahatlık düzeyim büyük ölçüde azaldı. Erdoğan ile çok zaman geçirdim. Yönetimimizdeki herkesten daha fazlasını yaptık çünkü Erdoğan benimle İslam karşıtı olmadığımı düşündüğü için konuşacağı sonucuna vardı. NATO'ya seçildiğinde, 'Bize ulaşmak zorundaydın. Bu, başka bir Müslüman ülke getirmek için bir fırsattır' dedim.
Söyleşinin bu noktasında, Biden'ın 'Türkiye'nin IŞİD'in yükselişinde rol oynadığını ve diplomatik gerilime yol açtığını' öne sürdükten sonra 2014 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan resmi olarak özür dilemek zorunda kaldığı hatırlatılıyor.
"Erdoğan bir otokrattır. Kendisi Türkiye'nin cumhurbaşkanı ve çok daha fazlası. Şimdi yapmamız gerektiğini düşündüğüm şey, ona karşı çok farklı bir yaklaşım benimsemek ve muhalif liderleri desteklediğimizi açıkça ortaya koymak. Parlamentoya katkı sunmak isteyen Kürt toplumunu entegre etmek için -bu iş bir süre iyi gidiyordu- bir yol haritamız olduğunu açıkça göstermemiz gerekiyor. Düşündüğümüz şeyle ilgili sesimizi yükseltmemiz lazım, bedel ödemeli. Nasıl çalışacaklarını anlamak için çevresinde savaş uçağı uçurdukları, hava savunma sistemi olduğuna göre ona belli silahlar satmaya devam edip etmeyeceğimiz konusunda bedel ödemeli.
"Yani çok endişeliyim. Onun için çok endişeliyim. Ama yine de benim onlarla yaptığım gibi daha doğrudan ilişki kurarsak, Türk liderliğinin hâlâ var olan unsurlarını destekleyip onlardan daha fazlasını elde edebileceğimizi ve cesaretlendirebileceğimizi düşünüyorum. Erdoğan'ı mağlup edin. Darbeyle değil, seçim süreciyle. İstanbul'dan dışarı atıldı. Partisi İstanbul'dan dışarı atıldı. Peki biz ne yapıyoruz? Burada oturup boyun eğiyoruz. Yapacağım son şey Kürtler konusunda ona teslim olmak olurdu. Kesinlikle yapacağım son şey.
"Onunla Kürtler hakkında birkaç görüşme yaptım ve o sırada üzerlerine gitmiyorlardı. Şunu açıkça belirtmeliyiz ki Türkiye Rusya'ya bağımlı olmayı istemek zorunda değil. Uzun zaman önce o elmadan bir ısırık almışlardı. Ama şu ana kadar onlara davrandığımız şekilde devam etmeyeceğimizi anlamak zorundalar. Bu yüzden çok endişeliyim. Üslerimiz ve onlara erişimimiz konusunda da çok endişeliyim. Bölgedeki müttefiklerimizle bir araya gelerek, nasıl başa çıkabileceğimiz konusunda çok çalışmamız gerektiğini düşünüyorum. Özellikle Doğu Akdeniz'deki petrol faaliyetleri ve konuşulması çok uzun sürecek çok sayıda başlar şey. Ama cevap evet, endişeliyim."
Biden'ın açıklamalarına Türk üst düzey isimler ve siyasetçilerden tepkiler geldi. İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda "Bu ifadeler demokrasiyle ve Türkiye-ABD ikili ilişkilerinin doğasıyla örtüşmemektedir" değerlendirmesinde bulundu.
Altun, Biden'ın sözlerine ilişkin şu ifadeleri kullandı:
'Gereken tepki demokrasinin gereğidir'
NATO müttefikimiz olan ABD'nin bir başkan adayının diplomaside de yeri olmayan bu yakışıksız ifadelerinin mevcut yönetimce de kabul edilemez görüldüğüne inanıyoruz. Türkiye, siyasi oyunlara malzeme yapılacak bir ülke asla değildir.
ABD siyasi kurumları ile Amerikan kamuoyunun günlük siyasi kazanımlar için yapıldığı ayan beyan ortada olan bu sorumsuz açıklamalara prim vermeyerek gereken tepkiyi göstermesi demokrasinin bir gereğidir.
'Üzücü ama şaşırtıcı değil'
Tüm bunların yanında, ülkemizdeki muhalif siyasetin, kendisini küçük düşürücü ve milletimizin aklında soru işaretleri oluşturan bu ifadelere herhangi bir tepki göstermemiş olması üzücüdür ancak bizler için şaşırtıcı değildir.
'Dostça bir hatırlatma'
Türkiye, demokratik siyasi atmosferin bu tip sorumsuz beyanatlarla bozulmasına müsade etmeyecek, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde mücadelesine devam edecektir.
Hiç kimse milli irademize ve demokrasimize saldıramaz, halkın oyuyla seçilmiş Cumhurbaşkanımızın meşruiyetini sorgulayamaz. Buna cüret edenler en son 15 Temmuz 2016 gecesi ağızlarının payını almışlardır. Dostça bir hatırlatma!"
'İtiraf niteliğinde'
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal ise, konuyla ilgili CNN Türk'e yaptığı açıklamada; "Her şeyden önce Biden'ın bu açıklaması bir itiraf. Bizim içeride uzun bir süreden bugüne Türkiye'ye dönük özellikle ABD'nin kendi içinde bazı merkezlerin hamlelerini ve yaptırım zorlamalarını görüyoruz" dedi.
"Biden'ın bu açıklamasıyla bunu ve diğer etkileri yan yana koyduğumuzda Türkiye'ye yönelik hangi oyunların oynandığını, içeride Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesini itibarsızlaştırmak için kullandıkları dili açığa çıkaran bir durumdur, Biden'ın itirafı" diyen Ünal, şu ifadeleri kullandı:
"İçeride muhalefete yönelik sözleri muhalefetin desteklenmesi gerektiğini ve orada Kürt halkı ifadesinden anladığımız Kürt halk değil YPG/PKK ve içeride HDP siyasetidir. Muhalefet olarak nitelendirdiği de CHP'ye kullandığı dildir .Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesinde hangi sınamalardan geçtiğinin önemli bir örneğidir. ABD'yi değerlendirirken tek bir ABD'yi konuşmuyoruz hatırlarsınız Trump, Suriye'den çıkmak istediğinde Ortadoğu ve Türkiye ile aldığı pozisyonlarda ABD içerisinde hangi merkezler tarafından başka politikalar çerçevesinde nasıl engellendiğini biliyoruz. Bu çerçevede baktığımız zaman ABD'nin içerisinde bazı merkezlerin Türkiye'ye yönelik yaklaşımlarını bunu içerisinde ABD'den istediğimiz iade edilmesi gereken FETÖ elebaşının nasıl korunduğunu buraya eklediğimizde ABD içerisinde belli merkezlerin Türkiye'ye yönelik ne düşündüğünü ve hangi projeleri desteklendiği ortaya çıkıyor."
'Biden Erdoğan'ın değirmenine su taşımaktan vazgeçsin'
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak da Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Biden'a tepki göstererek "Bizim demokrasi ve özgürlük mücadelemiz, hiçbir emperyalist himmete muhtaç değildir. 'Bağımsızlık bizlerin karakteridir.' Biz siyaseti okyanusun ötesinin çıkarları için değil, milletimizin çıkarları için yaparız. Biden Erdoğan’ın değirmenine su taşımaktan vazgeçsin" diye kaydetti. (Ajanslar)