Kamboçya'da Çam Müslümanları
Kamboçya'da azınlık grubu Çam Müslümanları, ülkede neredeyse hiç ayrımcılığa maruz kalmadan, dinlerini ve geleneklerini özgürce yaşıyor.
Kamboçya'da 1975 yılında iktidarı ele geçiren radikal Maoculardan oluşan Kızıl Kmerlerin 4 yıllık yönetimi sırasında halkın diğer kesimleriyle zulme uğrayan, şimdi ise dini hoşgörünün yüceltildiği bir dönemde yaşayan Çam Müslümanları, neredeyse hiç ayrımcılığa maruz kalmıyor, hatta bazıları yönetimde üst düzey görevlere getiriliyor.
Ramazan bayramını köylerine giderek ve yakınlarını ziyaret ederek kutlayan 400 bin nüfuslu Çam Müslümanlarının, Kamboçya'ya yüzyıllar önce, şimdiki Vietnam toprakları üzerinde kurulu Çampa Krallığı'ndan geldiği sanılıyor.
Ülkede 1,7 milyon Kamboçyalı öldürüldüğü veya açlıktan hayatını kaybettiği Kızıl Kmerler döneminde, tüm dinler yasaklanmış, ibadethaneler ve dini belgeler yok edilmişti.
-"Mezhepleri" farklı-
AA muhabirine, o günleri anlatırken durgunlaşan Chan Kiek köyünün 79 yaşındaki emekli imamı Meh Sem, Kızıl Kmerler rejimi sırasında, ağır iş cezasına çarptırıldığını söyledi ve "Din değiştirmemiz istendi, gerçekten acı çektik. Açtık, ne kadar aç olduğumuzu hiç unutmayacağım" dedi.
Karısını, Kızıl Kmerler rejiminin devrilmesinden sadece 10 gün sonra açlık ve hastalıktan kaybettiğini belirten Sem, Kızıl Kmerler yönetiminde 15 yaşındaki oğlunun da ateşli bir hastalıktan öldüğünü söyledi.
Meh Sem, ailesi ve bölgedeki diğer Müslümanlar, Çam Bani mezhebine mensup.
Çam Müslümanları araştırmacısı ve bilimadamı Leb Ke, ülkedeki diğer Çam Müslümanlarının aksine, yaklaşık 15 bin kişiden oluşan Çam Bani mezhebine mensup kişilerin, haftada bir kez cumaları, Ramazan'da ise günde bir defa namaz kıldıklarını söyledi.
Le Ke, farklı dini adetlerinden ötürü günde beş vakit namaz kılan Çam Müslümanlarının, Çam Banileri İslam dışı gördüklerini ifade ederken, Çam Baniler, kendilerinin gerçek Çam Müslümanları olduğunu savunuyor.
Ke, gün geçtikçe daha çok sayıda Çam Baninin, İslam'ın Ortadoğu'da uygulanan biçimine "döndüğünü" belirterek, insanlara, Çam mirasının ve kendi dillerinin hatırlatılması, kendi alfabelerinde okuyup yazmaları gerektiğini ifade ederek, Kur'an'ı Kerim'i Arapça okuyan Çam Müslümanlarının, aslında yazılanların ne anlama geldiğini bilmediğini söyledi. Le Ke, çoğu pirinç çiftçisi Çam Müslümanlarının birçoğunun, okuma yazma bilmediğine de dikkati çekti.
Arapça okumayı ve yazmayı bilmeyen, öte yandan konuklarını "Selamün Aleyküm" diyerek karşılayan Sem, 2000 yılında bir grup Çam Müslümanıyla Hacca gittiğini de anlattı.
Sem'in şimdiki eşinden olan 21 yaşındaki kızı Soyas, birçok Kamboçyalı genç gibi kot pantolon ve tişört giyerken, başkentte bankacılık bölümünde üniversite öğrenimi gördüğünü, Ramazan'ın son üç gününü ve bayramı ailesiyle geçirmek için memleketine geldiğini söyledi.
Soyas, Kamboçya toplumuyla tam anlamıyla bütünleşmiş hissettiğini, arkadaşları arasında Budistler, Hristiyanlar ve diğer Müslümanların da bulunduğunu ifade etti.
Geçen hafta Kamboçya Başbakanı Hun Sen, Phnom Penh'te Müslüman topluluğun üyeleri için iftar vermiş, burada Irak Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) aralarında Kamboçyalıların da bulunduğu yönündeki iddiasını reddetmişti.
Araştırmacı Leb Ke, Kamboçyalı Müslümanların Ortadoğu'da yaşanan sorunlar, hatta İsrail'in Gazze'ye saldırıları gibi gündemdeki gelişmeler hakkında çok az şey bildiğini belirterek, "İnsanlar, Ortadoğu'daki haberler konusunda bir şey bilmiyor. İmamdan bir şeyler duyuyorlar ama imam da haberleri izlemiyor, bilgiyi diğer ülkelerdeki camilerle oluşturulan iletişim ağından alıyor" dedi. (AA)